Αλλαγή του καραγκιοζοπαίχτη…
Οι Αμερικανοί σε όλη τη διάρκεια του 19ουκαι 20ουυπολαμβάνονται από πολλούς μελετητές ως πυροδότες εθνικοαπελευθερωτικών κινημάτων των μειονοτήτων, όταν η Αμερική ορέγεται ανατροπή ενός status quo, όταν φιλοδοξεί σε κατακρήμνιση μιας παλαιάς τάξης πραγμάτων προς ανασύσταση μίας νέας, η οποία θα έχει δημιουργήσει έδαφος ευεπίφορο και διαύλους αμερικανικής παρεμβάσεως, όπου ενδιάμεσος ιερού και κοσμικού δεν διασαφηνίζεται. Είναι ο αμερικανικός προτεσταντισμός, ο οποίος παρουσιάζεται σαν κίνημα διανοητικό – πολιτικό με την έντονη όμως θρησκευτικότητα – ηθικοποίηση να διαπνέει τη ραχοκοκαλιά της πολιτισμικής – οντολογικής βάσεως. Όταν ο στοχαστής Huntington επαίρεται πως «η Αμερική είναι προορισμένη για την Οικουμένη, ως θέληση του ίδιου της του δημιουργού», θέτει επί τάπητος την αποστολή της Αμερικής ως μεταλαμπαδεύουσα των χαρακτηριστικών νέας διακυβέρνησης. Στην ουσία διοχετεύει στην παγκόσμια αντίληψη την σχετικά νεοεμφανιζόμενη ιστορική έννοια της wordmission, η οποία εξηγείται σαν μετακένωση ιδεολογικής γνώσης, ώστε η Αμερική να επιτύχει τον πρωταγωνιστικό ρόλο στην παγκόσμια πολιτική – οικονομική σκηνή. Το πολύεδρον του σκοπού συνυφαίνεται υπό τη σκέπη ενός ευρύτερου συνόλου αξιών=belief system, οι οποίες εκπορεύονται απ΄ την προτεσταντική παράδοση για να απολήξουν στην πουριτανική τους εκδοχή. Οι δυνάμεις του Καλού και του Κακού αντιμάχονται και διαιτητές χρίζονται αυτοβούλως οι Αμερικανοί, εμφορούμενοι από μεσσιανικές αντιλήψεις διάσωσης της Ανθρωπότητας.
Το μυστηριακό πέπλο αυτής της ιδεολογίας καλύπτει από πολύ νωρίς την περιοχή των Βαλκανίων. Η δραστηριότητά της οργανώνεται σε Πανεπιστήμια της Αμερικής, οι απόφοιτοι των οποίων ενδύονται την ταυτότητα του μισσιονάριου=ιεραπόστολου και ξεχύνονται προς προσηλυτισμό νέων προπυργίων. Το 1810 ιδρύεται το ABFCM, Επιτροπή Εντολοδόχων Επιτετραμμένων για τις Αποστολές του Εξωτερικού. Θεολόγοι – Ιεροκήρυκες – Πρόεδροι κολλεγίων εξορμούν για να αποδυναμώσουν τις κατά τόπους θρησκείες – πολιτισμικές ιδιαιτερότητες εντάσσοντας τους λαούς σε σπείρα κοινωνικής μεταρρύθμισης. Η θεμέλιος λίθος της Ροβερτείου Σχολής τίθεται το 1863 στην Ανθούσα του Βοσπόρου, και αναφέρεται ως υπεύθυνη για τη σύσταση του κράτους της Βουλγαρίας. Οι μισσιονάριοι παρεισφρέουν στη δομή των τοπικών κοινωνιών πρεσβεύοντας απελευθέρωση από προκαταλήψεις και στροφή στην πανεπιστημιακή γνώση, αλλά κατά βάθος υποκινούν διαίρεση σχέσεων μεταξύ των κρατών-εθνών και κατ’ επέκταση αποικιοκρατικά τεκταινόμενα, αφού η Αμερική εμφανίζεται σαν από μηχανής θεός για να λειάνει τους ολέθρους που η ίδια ενσπείρει. Αφού οι τοπικές πεποιθήσεις θα έχουν εκλείψει σαν πρωτογονικά απολιθώματα είναι πιο εύκολο να υπερισχύσει μια υπέρ-θρησκεία σαν τρόπος ζωής πια. Οι ιεραποστολικοί κύκλοι εκπονούν διάφορα σχέδια εφαρμογής για τα Βαλκάνια, και η Σμύρνη αποτελεί απ’ τον 17ο αιώνα το επίκεντρο ανάλογης δράσης, τα οποία άλλα υλοποιούνται άλλα παραμένουν στο συρτάρι μέχρις εμφανίσεως νεωτέρας πρόσφορης στιγμής.
«Το εμπόριο οφείλει να ακολουθείται από θεοσέβεια και η ανάγνωση από προσευχές. Στην Αποθήκη των ωφελίμων γνώσεων», μηνιαίο περιοδικό που τέθηκε σε κυκλοφορία το 1837 σε Σμύρνη – Κωνσταντινούπολη – Αθήνα – Ιερουσαλήμ – Ερμούπολη – Κέρκυρα – Βηρυττό – Βουκουρέστι, γίνεται μνεία για την ανάγκη εξάπλωσης πρακτικών θεωριών που στρέφουν τα βέλη τους σε συρρίκνωση τοπικών ιδεολογικών επεκτατισμών – φενακισμό των μαζών από επαΐοντες δημαγωγούς, με απώτερο στόχο την οικονομική εξαθλίωση των επιμέρους αυτόνομων κοινωνιών – την καταδολίευση της μέσης κριτικής οξύνοιας κι εν συνεχεία την προσάρτησή τους στο αμερικανικό άρμα. Το πείραμα «σπουδές ελλήνων νέων σε αμερικάνικα πανεπιστήμια» αποτελεί έκφραση προτεσταντικού εκπαιδευτικού κινήματος με παγκόσμιες βλέψεις, και η επιρροή του οποίου εξακολουθεί να υφίσταται ως τις ημέρες μας. Τα εθνικά συστήματα Παιδείας προσανατολίζονται ολοένα και περισσότερο στη δημιουργία μιας ντόπιας ιθύνουσας τάξης, η οποία θα υπακούει στα αμερικανικά συμφέροντα. Το σχέδιο σπουδής των Ελλήνων στην Αμερική ή στη Γηραιά Αλβιόνα, συνιστούσε ένα μακρόπνοο σχέδιο, το οποίο μπορεί να καυχηθεί η Αμερική πως δρέπει στις ημέρες μας τους καρπούς του. Η ηγέτιδα τάξη που διάκειται ευμενώς και στηρίζει αμερικανικές πρωτοβουλίες έχει εκκολαφθεί και στέκει στα έδρανα της Βουλής. Η Χρήσιμη γνώση που παρασχέθηκε αποτυπώνεται στη σύναψη των Μνημονίων.
Μετά το τέλος του Ψυχρού πολέμου η Τουρκία κλασαυχενιζόταν για την απαραίτητη παρουσία της στο πλευρό των ΗΠΑ, κάτι που κατερρίφθη ως αναληθές, αφού η 11η Σεπτεμβρίου 2001 κυοφόρησε τις αναμενόμενες αφορμές σύναψης νέων ελπιδοφόρων συμβάσεων για την Αμερική με τα «Σταν» της Ασίας. Όπου «Σταν» ο αναγνώστης ας αναζητήσει σε αποσκιρτημένα από παλαιά Ε.Σ.Σ.Δ. και νεότευκτα εδάφη, Ουζμπεκιστάν – Τατζικιστάν – Κιργιστάν. Στο γεωπολιτικό προσκήνιο λοιπόν μπορεί η Ελλάδα να φαίνεται υπάκουη μαθήτρια και να θέτει τυφλά την ασφάλειά της υπό την προειδοποιητική πυρηνική ομπρέλα του ΝΑΤΟ, αλλά δεν ισχύει το ίδιο και για την χώρα της Τουρκίας, στην πληθυσμιακή αλλά και πολιτική βάση της οποίας εγείρονται αισθήματα ανασφάλειας – φόβου – αισιοδοξίας προς αναβίωση της αίγλης του παρελθόντος. Οι πυλώνες της εξωτερικής πολιτικής της Τουρκίας είναι ο Στρατός και το Υπουργείο Εξωτερικών, φορείς που συνεργάζονται με αποκλειστική αρμοδιότητα την προάσπιση των συμφερόντων του κράτους, ανεξαρτήτως των εναλλαγών των κυβερνήσεων.
Κάποιοι φιλελεύθεροι διανοούμενοι επισημαίνουν στα συγγράμματά τους τον συγκεντρωτισμό και την αυταρχική – στρατοκρατική μορφή της πολιτικής δραστηριότητας της Τουρκίας. Στον αντίποδα ένας ανίσχυρος γραφιάς και χωρίς ενδεικτική ταυτότητα σαν κι εμένα, προσπαθεί να ψηλαφήσει τη διαφορά στη δραστηριότητα της Αμερικής. Η μόνη παρομοίωση που μου έρχεται στο μυαλό είναι το θέατρο σκιών. Η Αμερική ως άλλος Καραγκιοζοπαίχτης κινεί τις φιγούρες στον τεντωμένο λευκό μπερντέ υπό τις ίδιες αξιώσεις, απλά μετονομαζόμενες σε παραδοσιακές αξίες – ιεραρχικές και πατριαρχικές σχέσεις – συγγενείς γειτνίασης και σχήματα συντεχνιών που χρήζουν προστασίας. Όλες ανεξαιρέτως οι ημιδιαφανείς ζωγραφισμένες εικόνες, που χειρίζεται ο Καραγκιοζοπαίχτης, δεν θεοποιούν το παρελθόν – δεν απεύχονται την κοινωνική διάσπαση – δεν μεγαλαυχούν για σταθερότητα;;; Αν το παγκόσμιο μωσαϊκό μετατραπεί από παράταιρο σε μονότονο καμβά, πάνω στον οποίο ο αμερικανικός διεθνισμός θα εδραιωθεί μετά βαΐων και κλάδων, και ο κοσμοπολίτης θα αντιδιαστέλλεται τον πολίτη, κατά πόσον θα έχουμε αποσχιστεί απ’ τον αφιονισμό εν τέλει των παλαιότερων θρησκευτικών-πολιτικών δογματισμών και δεν θα έχουμε εισέρθει απλά σε μία αλλότροπη αλλά πανομοιότυπη στιγμή;;; Σαφώς Έλληνες και Τούρκοι σαν ελεύθεροι λαοί θα μπορούσαν να συμπορευτούν βαδίζοντας στον άξονα της Γης κι αν θα χρειαζόταν να αντιστρατευτούν κάποιον, αυτός θα ήταν κάθε είδους ιδεολόγημα και χαλινάρι και όχι ο ένας τον άλλον. Το πρότυπο μοντέλο αποψιλώνει το αμετακίνητο «φύσει» και γεμίζει το κενό απ’ την επιλογή του «θέσει».
